mâlikî mezhebi kuralları ne demek?
Mâlikî Mezhebi Kuralları
Mâlikî mezhebi, İslam hukukunda dört büyük Sünni mezhepten biridir ve kurucusu İmam Mâlik bin Enes'tir (711-795). Mâlikî mezhebi, özellikle Kuzey Afrika, Batı Afrika, Sudan ve Mısır'ın bazı bölgelerinde yaygındır. Bu mezhep, fıkıh konularında kendine özgü bir metodoloji ve kurallar bütününe sahiptir.
Temel Kaynaklar:
Mâlikî mezhebinin temel kaynakları şunlardır:
- Kur'an: Tüm İslam mezhepleri gibi, Mâlikî mezhebi de öncelikle Kur'an'ı temel alır.
- Sünnet: Hz. Muhammed'in (sav) sözleri, fiilleri ve onayları (Sünnet) Kur'an'dan sonra ikinci temel kaynaktır. Mâlikîler, Medine halkının uygulamalarına (amel-i Medine) büyük önem verirler.
- İcmâ: Müslüman âlimlerin bir konuda fikir birliği etmesi (İcmâ) de bir delil olarak kabul edilir. Mâlikîler, özellikle Medine âlimlerinin icmâsına önem verirler.
- Kıyas: Kur'an, Sünnet ve İcmâ'da açıkça belirtilmeyen konularda, benzer durumlardan yola çıkarak akıl yürütme (Kıyas) yoluyla hüküm çıkarma yöntemidir.
- Maslahat-ı Mürsele: Şer'i bir delil bulunmamasına rağmen, kamu yararının gözetilmesi ilkesi (Maslahat-ı Mürsele) de bazı durumlarda hüküm kaynağı olarak kullanılır.
Önemli Kurallar ve İlkeler:
- Amel-i Medine: Mâlikî mezhebinde, Medine halkının Hz. Peygamber döneminden itibaren sürdürdüğü uygulamalar (Amel-i Medine) önemli bir kaynaktır. İmam Mâlik, Medine'de yaşamış ve bu uygulamaları yakından gözlemlemiştir.
- İstihsan: Hukuki bir sorunun çözümünde, genel kuralın uygulanmasının adaletsizliğe yol açacağı durumlarda, daha uygun bir çözüme yönelme (İstihsan) ilkesi de Mâlikîler tarafından kullanılır.
- Sedd-i Zerai: Kötülüğe götüren yolların kapatılması (Sedd-i Zerai) prensibi, Mâlikî fıkhında önemli bir yer tutar. Bu ilke, olası zararları önlemek amacıyla bazı mübah (helal) fiillerin dahi yasaklanmasını öngörür.
İbadet ve Hukuki Konularda Farklılıklar:
Mâlikî mezhebi, diğer mezheplerden bazı ibadet ve hukuki konularda farklılıklar gösterir. Örneğin:
- Namaz: Namazda ellerin bağlanması konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
- Abdest: Abdest alırken bazı detaylarda farklılıklar mevcuttur.
- Ticaret Hukuku: Faizli işlemler ve ticari sözleşmeler konusunda kendine özgü yaklaşımları vardır.
- Aile Hukuku: Boşanma, miras gibi konularda diğer mezheplerden ayrılan hükümleri bulunur.
Bu özet, Mâlikî mezhebinin temel kuralları hakkında genel bir bilgi sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için ilgili kaynaklara başvurulması önerilir.
Link Verilebilecek Kavramlar (Örnekler):